EAA

Informacja

EAA – kompleks aminokwasów egzogennych i względnie egzogennych, dostarczanych z pokarmem i suplementami diety, ze względu na brak możliwości wewnątrzustrojowego ich syntetyzowania.  Aminokwasy egzogenne w kompleksie EAA, to: fenyloalanina, tryptofan, walina, izoleucyna, leucyna, lizyna, treonina i metionina, względnie egzogenne – histydyna i arginina, są konieczne dla zapewnienia prawidłowości przebiegu procesów życiowych związanych z wymianą białek ustrojowych. W suplementacji sportowej stanowią podstawowy składnik uzupełnienia diety, wspomagania zdolności wysiłkowych w sportach siłowo-wytrzymałościowych. W zależności od składu chemicznego działają zarówno katabolicznie jak i antykatabolicznie. Szczególnie ważne jest uzupełnienie EAA bezpośrednio po większym wysiłku. W połączeniu z węglowodanami przynoszą najlepsze efekty w odbudowie biologicznej powysiłkowej.

Izoleucyna

Informacja

Izoleucyna jest egzogennym aminokwasem rozgałęzionym (BCAA), izomerem Leucyny. Ma działanie antykataboliczne (chroni mięśnie przed  rozpadem), glukogenne (stanowi alternatywne źródło energii w przypadku spadku poziomu glukozy po wysiłku, wspomaga regulację poziomu glukozy we krwi, ogranicza niedobory kwasów tłuszczowych), antykataboliczne (chroni mięśnie przed rozpadem), redukuje stres. Bierze udział w syntezie białek (w tym syntezie hemoglobiny). Stanowi niezbędny element regeneracji organizmu i uszkodzonych tkanek po intensywnym treningu. Występuje w produktach zawierających białko pochodzenia zwierzęcego (mięso i jego przetwory, jaja, nabiał) oraz roślinnego (migdały, orzechy) oraz suplementach diety.

Izoleucyna jest stosowana z pozostałymi aminokwasami rozgałęzionymi: waliną i leucyną w preparatach kompleksowych typu BCAA, w proporcjach: leucyna:izoleucyna:walina = 2:1:1. W preparatach stosowanych w sporcie wyczynowym wymagającym zwiększonej wytrzymałości stosuje się większy udział izoleucyny.

Dawkowanie: Brak normy dziennego użytkowania. Często stosowana bezpośrednio po wysiłku przy spadkach poziomu glukozy lub niedobory kwasów tłuszczowych.

Leucyna

Informacja

Leucyna jest aminokwasem egzogennym, jednym z trzech aminokwasów rozgałęzionych, ketogennych, jej izomerem jest izoleucyna. Wpływa na wydzielanie się (sekrecję) hormonów anabolicznych (insuliny w połączeniu węglowodanami) , oddziaływuje na enzymy (kinazy mTOR) rozpoczynając proces syntezy białek mięśniowych i kontrolując jego przebieg. Synteza białek poprzez leucynę wpływa na rozwój kości, mięśni i skóry. Działa redukująco na tkankę tłuszczową. Bez dostępności leucyny synteza białek jest niewykonalna. W stanie naturalnym występuje w produktach zwierzęcych (m.in. jajach, mięsie, nabiale i rybach), roślinnych, a także w postaci suplementów potreningowych, aminokwasów BCAA, EAA, no-boosterów, stacków kreatynowych, preparatów węglowodanowych. Występuje również w postaci monopreparatów. Jest jednym z ważniejszych aminokwasów dla organizmu sportowca, w zasadzie w każdej dyscyplinie sportowej.

Dawkowanie: Zapotrzebowanie wynosi 5-10 g/24h, dawkowanie w czasie okołotreningowym oraz rano po przebudzeniu.

Lizyna

Informacja

Lizyna należy do grupy 9 aminokwasów egzogennych, dostarczanych do organizmu z zewnątrz (z pożywieniem lub jako suplement).Jest budulcem białka (również białka mięśniowego). Jest dostępna w żywności pochodzenia zwierzęcego (mięso, nabiał) i roślinnego (rośliny strączkowe).  Odgrywa ważną rolę w wielu procesach fizjologicznych (wchłaniania wapnia, produkcji enzymów, hormonów i przeciwciał), wraz z argininą jest składnikiem suplementów zwiększających syntezę hormonu wzrostu (stymulatory HGH). W postaci hydroksylizyny (jako składnika kolageny) zalecana przy leczeniu kontuzji sportowych oraz w profilaktyce.  W przypadku stresu i nadmiernych obciążeń fizycznych i psychicznych polecana ze względu na funkcję obniżania poziomu kortyzolu. Ma zastosowanie również w medycynie, w leczeniu stanów lękowych i opryszczki. Udział lizyny w spożyciu dobowej dawki aminokwasów nie powinien przekraczać 5,1 %. Dostępna w sprzedaży na www.muscle-zone.pl

W procesach gnilnych ciał białkowych,  w wyniku dekarboksylacji lizyny, może przekształcać się w kadawerynę (aminę biogenną) posiadającą silne działanie toksyczne.

Dawkowanie: brak ściśle określonej normy spożycia dobowego lizyny. W suplementacji stosuje się dawki używane zwyczajowo: z argininą 500mg – 2g (przed snem) ewentualnie okołotreningowo z innymi aminokwasami.

Metionina

Informacja

Metionina jest aminokwasem egzogennym, zawierającym w swym składzie siarkę. Zapewnia wielofunkcyjny metabolizm, przy nieodzownym udziale witaminy B6. Uczestniczy w syntezie fosfolipidów (np. lecytyna),  karnityny odpowiedzialnej za transport w organizmie długołańcuchowych kwasów tłuszczowych spalanych w mitochondriach komórkowych (organellach komórkowych w komórkach z wyodrębnionym jądrem), wraz z cystyną tworzy cysteinę. Pełni w organizmie funkcję przeciwutleniacza. Naturalnym źródłem pozyskiwania metioniny są pokarmy wysokobiałkowe pochodzenia zwierzęcego (jaja, mięso, ryby), roślinnego (nasiona sezamu, produkty zbożowe). Dostępna we wszystkich odżywkach białkowych i białkowo węglowodanowych, suplementach aminokwasowych typu EAA i zawierających tzw. aminokwasy całodzienne, środkach wspomagania wątroby i kosmetykach wspomagających wzrost i stan włosów, skóry i paznokci. 

Fenyloalanina

Informacja

Fenyloalanina (aminokwas egzogenny) jest dostarczana z zewnątrz w pożywieniu lub środkach syntetycznych. Jej źródłem są pokarmy wysokobiałkowe oraz odżywki, koncentraty: proteinowe, aminokwasowi  i suplementy diety dla sportowców . Prekursor tyrozyny, hormonów tarczycy i neuroprzekaźników (adrenalina, noradrenalina, dopomina),  fenyloetylaminy (neuromodulator) oraz barwników melaninowych włosów i skóry. Niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Ma działanie przeciwbólowe, przeciwdepresyjne oraz stosowana jest jako dodatek do preparatów o działaniu termogenicznym i stymulującym. Jest składnikiem aspartamu.

Nadmiar fenyloalaniny spożywany przez osoby z problemami neurologicznymi, może obniżyć dostępność innego aminokwasu egzogennego tryptofanu układu nerwowego, a w konsekwencji doprowadzić do obniżenia serotoniny i nasilić objawy depresji.

Treonina

Informacja

Treonina – aminokwas egzogenny, syntetyzowany z pokarmem lub (i) w postaci suplementów . Bierze udział w produkcji nowych białek mięśniowych. Jest niezbędna do tworzenia prawidłowego układu immunologicznego, utrzymuje w dobrym stanie skórę, kości. Wpływa na prawidłowy rozwój szkliwa w uzębieniu oraz funkcjonowanie układu pokarmowego działając pozytywnie na pracę wątroby i śluzówkę żołądka. Jest nieodzowna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Na rynku polskim brak monopreparatu treoniny. Dostępna w postaci mieszanek aminokwasowych (np. typ EAA) oraz naturalnych odżywek białkowych.

Niedobór treoniny może skutkować zaburzeniami neurologicznymi i wzmożenia się depresji.

Dawkowanie: brak norm dobowego zapotrzebowania treoniny. Dawki używane zwyczajowo w suplementacji.

Tryptofan

Informacja

Tryptofan jest jednym z dziewięciu aminokwasów egzogennych, wymagających spożywania żywności wysokobiałkowej, monopreparatów tryptofanu, aminokwasów typu EAA  i całodziennych oraz odżywek proteinowych, niezbędnym w procesie syntezy białek. Jego pochodna 5-hydroksytryptofan w procesie dekarboksylacji jest prekursorem serotoniny ((hormonu tkankowego mającego wpływ na ciśnienie krwi oraz perystaltykę jelit), a w dalszych procesach melatoniny (hormonu snu). Jest wykorzystywany do syntezy kwasu nikotynowego ,(niacyny, zwanej witaminą PP) . Ze względu na działanie hamujące łaknienie jest stosowany również w niektórych preparatach odchudzających.

Nawet niewielki niedobór jest niebezpieczny dla przebiegu wielu procesów fizjologicznych, może powodować w układzie nerwowym pogorszenie nastroju, bezsenność i zakłócenia w procesie trawienia. Niedobór tryptofanu w dłuższym czasie prowadzi do depresji i zaburzeń neurologicznych.

Monopreparaty tryptofanu zalecane są jako środek zmniejszający stres i zmniejszenie poczucia bezsenności. Wchodzi w skład preparatów aminokwasowych typu EAA i aminokwasów całodziennych, jest cennym składnikiem odżywek proteinowych. W sprzedaży w sklepie muscle-zone.pl

Dawki zalecane w suplementacji: 500 – 2000 mg przed snem, zamiennie 500 – 1000 mg przed posiłkami.

Walina

Informacja

Walina jest egzogennym aminokwasem rozgałęzionym niezbędnym do funkcjonowania układu nerwowego (odbieranie bodźców czuciowych), biorącym udział w syntezie białek mięśniowych i procesie wytwarzania energii. Podawanie dodatkowej dawki waliny przed wysiłkiem (lub bezpośrednio po nim) wykazuje działanie antykataboliczne, chroniące białka i pozwalające na ich odbudowę. Posiada działanie lekko stymulujące (odsuwające objawy zmęczenia podczas wysiłku) wpływając na poziom i relacje neuroprzewodników. Przyczynia się do ochrony wątroby. Stymuluje zwiększenie siły i masy mięśniowej, bierze udział w redukcji tkanki tłuszczowej. Suplementacja preparatami BCAA, EAA oraz innymi mieszankami aminokwasowymi, odżywkami białkowymi i węglowodanowo-białkowymi oraz stackach przynosi korzystne rezultaty w sporcie wysiłkowym i wytrzymałościowym.

Niedobór waliny może wystąpić w przypadku zwiększonych potrzeb energetycznych organizmu, w wyniku stresu, a także zbytniego obciążenia wysiłkowego.